Bài viết này mình từng đem đi dự thi Business Book Review 2012 của Alphabooks, giờ đăng lại ở đây để giới thiệu về quyển sách Chiến tranh tiền tệ của Song Hongbing. Các bạn có thể ủng hộ sách giấy tại đây: https://shorten.asia/gNZfP4Pr
1. Sau bức màn nhung
“Lịch sử là phiên bản các sự kiện đã xảy ra mà người ta quyết định tin vào”
-Napopleon-
Và Song Hongbing đã quyết định không tin vào phiên bản đó.
Quyển sách mở đầu bằng câu chuyện về chiến thắng của gia đình Rothschild mà trong giai đoạn này là Nathan Rothschild trong trận chiến lịch sử Waterloo. Dĩ nhiên chẳng ai trong gia đình này cầm súng ra trận nhưng những gì họ thu được từ cuộc chiến có lẽ sẽ khiến những kẻ chiến thắng thực sự ngoài chiến trường phải sững sờ. Hệ thống tình báo được mô tả như một huyền thoại đã cho phép Rothschild mua vào một khối lượng khổng lồ trái phiếu Anh với mức giá rẻ mạt, nghiễm nhiên trở thành chủ nợ lớn nhất của chính phủ và siết chặt mạch máu kinh tế của nước Anh thời bấy giờ. Câu chuyện về gia tộc tài chính hàng đầu châu Âu chỉ là màn mở đầu cho vở kịch không hồi kết diễn ra sau bức màn các sự kiện lịch sử vốn được giải thích theo xu hướng chính trị hơn là kinh tế, được đạo diễn bởi những thế lực tài chính quốc tế với sự tham gia của mọi tầng lớp xã hội: cuộc chiến của các ngân hàng quốc tế với các đời tổng thống Mỹ trong việc thành lập ngân hàng trung ương tư hữu hay thực ra là cuộc chiến giữa lợi ích của nhóm xã hội và lợi ích của người dân, các cuộc chiến đẫm máu và đợt suy thoái kinh tế được tạo ra chỉ để các ông trùm tài chính vơ vét của cải, những nhân vật lừng lẫy, những bộ máy tinh vi được tạo ra nhằm mục đích lũng đoạn thị trường, … Tất cả làm nên một vở kịch với đủ các màn bi, hài kịch và khốc liệt không kém bất kỳ cuộc chiến bằng súng đạn nào.
2. “Đọc sách mà tin hoàn toàn vào sách thì thà đừng đọc sách” (Mạnh Tử)
Rothschild liệu có phải là cái tên bí ẩn lần đầu được nhắc đến? Hơn 20 triệu kết quả trên trang tìm kiếm Google, bài giới thiệu trên trang Wikipedia, hàng trăm quyển sách…. rõ ràng không phải là bằng chứng cho sự giấu mình hoàn hảo của gia đình Rothschild. Lịch sử đã chứng minh ngân hàng không phải là những kẻ không thể bị khuất phục. Chiến thắng lẫy lừng của của gia tộc Rothschild trong trận Waterloo đáng buồn lại được Liaquat Ahamed trong tác phẩm “Lords of Finance” (giải Pulitzer 2010) đánh giá chỉ là một sản phẩm của trí tưởng tượng được tạo ra do danh tiếng của dòng họ này thời bấy giờ. Chiến tranh và khủng hoảng chỉ đơn giản là con mồi béo bở cho các ngân hàng? Vậy ta phải tự hỏi tại sao Guy de Rothschild “Vua ngân hàng nước Pháp” lại phải vất vả đến từng doanh nghiệp, công ty vận động họ gửi tiền để ngân hàng sống lại sau thế chiến thứ 2? Hàng loạt dẫn chứng được đưa ra nhưng sự thao túng của các ngân hàng đằng sau những nhân vật có thật trong lịch sử lại không có căn cứ nào cụ thể. Rốt cuộc, ngân hàng vẫn chỉ là một nghề kinh doanh đặc biệt, về mặt hình thức là tiền bạc nhưng về bản chất là niềm tin của khách hàng và không có ngành kinh doanh nào có thể miễn dịch với 2 chữ “thất bại”.
3. Giới hạn
Song Hongbing đã kể câu chuyện về thế giới của âm mưu và những con số một cách đầy cuốn hút nhưng có lẽ vì rất cuốn hút nên khiến người đọc có cảm giác nghi ngờ, một câu chuyện hấp dẫn khiến chúng ta thích thú lắng nghe lại thường là câu chuyện mà chúng ta không nên hoàn toàn tin tưởng. Đâu là sự thật, đâu là những chi tiết mang tính tiểu thuyết chỉ nhằm giúp cho quyển sách trở nên cuốn hút rõ ràng là vấn đề mà người đọc phải cân nhắc. Những dòng cuối của quyển sách là những dòng tác giả thể hiện sự ủng hộ đối với việc quay lại chế độ bản vị vàng, hạn chế mối liên hệ với ngân hàng phương Tây và lòng tin vào tương lai cuả Trung Quốc, điều này là đúng hay sai, chỉ lịch sử mới có thể phán xét.
Đôi khi giá trị của quyển sách không hẳn nằm ở những thông tin mà nó cung cấp, sẽ có rất nhiều câu hỏi được đặt ra, rất nhiều những điều chúng ta phải nghi ngờ, tranh luận nhưng một quyển sách đủ thú vị để giữ chân người đọc và khiến chúng ta khi gấp quyển sách lại phải suy nghĩ, phải tìm hiểu thêm về nó thiết nghĩ là một quyển sách không thể bỏ qua.